Tyfu Gyda’n Gilydd: Sut mae Clystyrau Bwyd Cymru yn Meithrin Llwyddiant?

Ydy cynnyrch da, ar ei ben ei hun, yn ddigon i sicrhau llwyddiant i fusnes?
Mae Cymru yn enwog am ei thirweddau hardd ac yn fwyfwy am ei bwyd a’i diod anhygoel. Ond dyw bwyd gwych ddim yn digwydd ar ei ben ei hun; y tu ôl i’r llenni, mae yna gynhwysyn cyfrinachol ar gyfer twf ac arloesi: grwpiau cydweithredol o’r enw Clystyrau a’u Grwpiau Diddordeb Arbennig penodol.

Mae’r grwpiau hyn, a gaiff eu hariannu gan Lywodraeth Cymru a’u rhedeg gan yr asiantaeth datblygu busnes, Mentera, yn dod â busnesau, gwybodaeth a chyfleoedd ynghyd, gan helpu sector bwyd a diod Cymru i gyrraedd uchelfannau newydd. Mae tri chlwstwr eisoes yn gwneud gwahaniaeth go iawn: Clwstwr Bwyd Da Bwyd a Diod Cymru, y Clwstwr Mêl, a’r Clwstwr Bwyd Môr.

Dychmygwch ofod lle gall busnesau sy’n wynebu heriau tebyg sgwrsio, rhannu syniadau, a dod o hyd i atebion gyda’i gilydd. Dyna’n union beth yw pwrpas y clystyrau hyn! Maen nhw fel hybiau, yn annog gwaith tîm yn hytrach na chystadleuaeth i helpu i oresgyn rhwystrau y gallai busnesau unigol gael trafferth â nhw ar eu pennau eu hunain.

Clwstwr Bwyd Da Bwyd a Diod Cymru: Tyfu’n Fwy ac yn Well

I gynhyrchwyr bwyd a diod o ansawdd uchel sy’n awyddus i ehangu, mae’r Clwstwr Bwyd Da yn cynnig llwyfan hanfodol. Mae’n mynd ati i adnabod a datrys problemau cyffredin, gan gysylltu cynhyrchwyr â phartneriaid masnachol, llywodraethol ac academaidd i greu amgylchedd pwerus ar gyfer datblygiad.

Gyda rheolwr clwstwr ymroddedig, mae busnesau’n cael mynediad at y ‘wybodaeth’ sydd ei hangen arnyn nhw i fynd i’r afael â heriau a manteisio ar gyfleoedd newydd. Y prif nod yw meithrin gwybodaeth, annog arloesi trwy bartneriaethau ac, yn y pen draw, gyflawni twf parhaol trwy weithgareddau fel cefnogaeth gan gymheiriaid, digwyddiadau, a gweithgareddau busnes ar y cyd.

Clwstwr Mêl Bwyd a Diod Cymru: Stori Lwyddiant Felys

Mae gan Gymru hanes cyfoethog o gadw gwenyn ac mae’n cynhyrchu mêl anhygoel. Mae Clwstwr Mêl Cymru wedi ymrwymo i wneud y mwyaf o’r potensial hwn drwy ddod â chynhyrchwyr mêl ynghyd sy’n rhannu nod cyffredin: hyrwyddo mêl Cymru a chynhyrchion cysylltiedig. Mae’r clwstwr hwn yn deall pŵer ffrynt unedig, gan ganiatáu i fusnesau micro a chanolig gydweithio ar brosiectau arloesol sy’n cyflymu eu twf.

Mae’r nodau’n glir: cynyddu gwerthiant mêl a chynhyrchion bwyd eraill o Gymru; adeiladu brand proffesiynol cryf; archwilio marchnadoedd newydd o dan y faner unedig hon; ac, yn y pen draw, greu elw a swyddi o fewn sector mêl Cymru. Mae cyfarfodydd rheolaidd ledled Cymru, o dan arweiniad yr aelodau eu hunain, yn sicrhau bod y clwstwr yn parhau i fod yn berthnasol ac yn effeithiol. Mae isgrwpiau pwrpasol, gyda chefnogaeth Arweinydd Clwstwr, yn gweithio ar gyflawni’r nodau hyn rhwng cyfarfodydd. Mae hyn yn rhoi mynediad amhrisiadwy i gynhyrchwyr mêl at wybodaeth, arweiniad, a rhwydwaith cymorth cryf i lywio’r diwydiant a chyflawni twf parhaol trwy gydweithio â’r byd masnachol, y byd academaidd, a’r gadwyn fwyd ehangach. Mae hefyd yn agor drysau i friffiau marchnad, gweithdai ac arddangosfeydd masnach.

Clwstwr Bwyd Môr Bwyd a Diod Cymru: Ychwanegu Gwerth o Lannau Cymru

Mae arfordir Cymru yn cynnig cyfoeth o fwyd môr gwych. Mae Clwstwr Bwyd Môr Cymru yn canolbwyntio ar ddod â physgotwyr, gwerthwyr pysgod, proseswyr a busnesau dyframaethu ynghyd – y rheini sydd eisiau tyfu trwy ychwanegu gwerth at y pysgod a’r pysgod cregyn sy’n cael eu dal neu eu ffermio ar lannau Cymru.

Mae’r Clwstwr Bwyd Môr, sydd wedi ymrwymo i helpu busnesau i oresgyn rhwystrau twf drwy gydweithio, yn cynnig cefnogaeth a ‘gwybodaeth’. Mae’n grymuso busnesau i ddatblygu eu gwybodaeth a gweithio gyda’i gilydd ar brosiectau sy’n mynd i’r afael â meysydd hanfodol fel ‘Menywod mewn Pysgodfeydd’, ffyrdd arloesol o becynnu, mentrau Cynllun Pysgota Cyfrifol, a datblygu pysgod cregyn. Gyda rheolwr clwstwr ymroddedig a fframwaith ar gyfer arloesi sy’n cynnwys sefydliadau academaidd, cwmnïau a’r llywodraeth, mae’r Clwstwr Bwyd Môr yn helpu i wella gwybodaeth, dealltwriaeth o gyfleoedd busnes ac, yn y pen draw, dwf parhaol trwy weithgareddau fel cefnogaeth gan gymheiriaid a gweithgareddau masnachol ar y cyd.

Grwpiau Diddordeb Arbennig – Cymorth Targedig ar gyfer Anghenion Amrywiol

O fewn yr holl glystyrau hyn, gall busnesau sy’n wynebu heriau tebyg, neu sy’n dilyn cyfleoedd penodol, gysylltu a chydweithio ar lefel hyd yn oed yn fwy manwl trwy Grwpiau Diddordeb Arbennig. Mae’r grwpiau hyn yn caniatáu gweithredu targedig a rhannu gwybodaeth, gan hybu manteision y rhwydwaith ehangach.

Mae gan Glwstwr Bwyd Da Bwyd a Diod Cymru sawl Grŵp Diddordeb Arbennig sy’n ceisio diwallu anghenion a nodau penodol eu haelodau:

• Grŵp Llaeth: Gan gydnabod pa mor bwysig yw llaeth mewn llawer o gynhyrchion bwyd da, mae’r grŵp hwn yn cynnig lle i aelodau sy’n defnyddio llaeth buwch, dafad neu afr drafod pryderon a heriau penodol i’r sector. Mae hyn yn arwain at atebion teilwredig a rhannu arferion gorau yn y maes prosesu llaeth penodol hwn.
• Grwpiau Cyrchfannau (Gogledd-orllewin a De-orllewin): Mae’r grwpiau rhagweithiol hyn yn dangos pŵer cydweithio er mwyn cyrchu marchnadoedd newydd. Drwy ganolbwyntio ar ardaloedd allweddol yng ngogledd-orllewin a de-orllewin Lloegr, mae aelodau’n rhannu eu hadnoddau a’u gwybodaeth i gysylltu ar y cyd â manwerthwyr annibynnol fel siopau fferm a delis. Maen nhw hefyd yn trefnu digwyddiadau ‘cwrdd â’r gwneuthurwr’ effeithiol a mentrau samplu yn y siop fel ffrynt unedig.
• Grwpiau Prynu Cynhwysion (Menyn a Siwgr, gyda’r bwriad o ehangu yn y dyfodol): Gan gydnabod faint y gall costau cynhwysion effeithio ar elw, mae’r grwpiau hyn yn helpu busnesau i brynu cynhwysion gyda’i gilydd. Drwy gydweithio ar gysylltiadau, logisteg, dosbarthu a storio, mae aelodau’n anelu at gael prisiau gwell am gynhwysion hanfodol fel menyn a siwgr. Mae yna gynlluniau i’r rhain uno i greu ‘grŵp prynu cynhwysion’ ehangach, gan gynnwys hufen, siocled a chynhwysion eraill o bosibl, i wneud y mwyaf o arbedion.

Mae Clwstwr Bwyd Môr Cymru yn arbennig o weithgar gyda’i Grwpiau Diddordeb Arbennig, gan ddangos ymroddiad go iawn i ddiwallu anghenion penodol ac annog arloesi yn y sector pysgodfeydd:

• Menywod ym Mhysgodfeydd Cymru: Mae’r grŵp ysbrydoledig hwn yn dod â menywod o’r un anian sy’n gweithio ar draws diwydiant bwyd môr Cymru at ei gilydd. Drwy herio stereoteipiau a meithrin cysylltiadau, mae’n grymuso menywod yn y sector, gan eu helpu i gael mynediad at gyfleoedd newydd a hyrwyddo eu hannibyniaeth drwy gydweithio â grwpiau Menywod mewn Pysgodfeydd ehangach y DU.
• Gwymon – Sefydlu Rhwydwaith Gwymon Cymru: Gan gydnabod potensial enfawr gwymon, mae’r grŵp hwn yn canolbwyntio ar rannu gwybodaeth a dysgu gan ffermydd gwymon sefydledig yn Ewrop ac America. Y nod yw creu cynhyrchion marchnadwy sy’n seiliedig ar wymon wrth hyrwyddo cynaliadwyedd a manteision adferol ffermio gwymon. Caiff hyn ei wneud drwy greu Rhwydwaith Gwymon Cymru, sy’n anelu at gynyddu cynhyrchion gwymon arloesol o Gymru.
• Bandio Cimychiaid a Thagio Draenogod y Môr: Mae’r grŵp arloesol hwn, sy’n hyrwyddo #BwydMôrCymreig, yn canolbwyntio ar ychwanegu gwerth a thryloywder at fwyd môr sy’n cael ei ddal yn gyfrifol. Drwy dagio draenogod y môr â rhifau unigryw a bandio cimychiaid, sy’n gallu cael eu holrhain ar wefan, gall defnyddwyr weld o ble y daw eu bwyd môr ffres. Mae hyn hefyd yn rhoi gwybodaeth am ei darddiad ac yn tynnu sylw at ymrwymiad i ddiwydiant pysgota Cymru, gan feithrin ymddiriedaeth ac arddangos ansawdd. Mae’r adborth cyntaf o’r cynlluniau hyn yn awgrymu y gallan nhw ychwanegu gwerth at y ddalfa, gan arwain at brisiau gwell.

Grymuso Llwyddiant Trwy Ganolbwyntio Cydweithio

Mae’r Grwpiau Diddordeb Arbennig hyn, yn enwedig yn y Clwstwr Bwyd Môr bywiog, yn dangos ffordd glyfar o hybu twf yn sector bwyd a diod Cymru. Drwy greu cymunedau llai, penodol o fewn y clystyrau mwy, gall aelodau fynd i’r afael â heriau penodol, mynd ar drywydd cyfleoedd targedig, a defnyddio eu pŵer cyfunol i gael mwy o effaith. Mae’r dull haenog hwn, sy’n cyfuno cefnogaeth eang y clystyrau â gwaith y Grwpiau Gweithredu Cymdeithasol, yn creu amgylchedd deinamig ac effeithiol i gyflawni llwyddiant a sicrhau dyfodol disglair i fwyd a diod Cymru. Mae’r mentrau o fewn y Clwstwr Bwyd Môr yn tynnu sylw at ba mor amrywiol a blaengar yw’r ymdrechion cydweithredol hyn.

Dyfodol Disgleiriach Trwy Gydweithio

Mae’r tri chlwstwr hyn - Bwyd Da, Mêl, a Bwyd Môr - yn enghreifftiau perffaith o bŵer cydweithio o fewn sector bwyd a diod Cymru. Drwy feithrin cysylltiadau, rhannu gwybodaeth, a mynd i’r afael â heriau cyffredin gyda’i gilydd, nid yn unig y maen nhw’n helpu busnesau unigol i ffynnu, ond hefyd yn cryfhau economi gyffredinol Cymru ac yn gwella enw da cynnyrch y wlad ar raddfa ehangach. Mae’r ysbryd cydweithredol hwn, yn ddiamau, yn rysáit ar gyfer llwyddiant parhaus ac yn dyst i natur arloesol ac uchelgeisiol diwydiant bwyd a diod Cymru.

Oes gennych chi ddiddordeb mewn dysgu mwy neu mewn ymuno â chlwstwr?

Anfonwch e-bost aton ni: Finefoodanddrinkwalescluster@mentera.cymru  | clwstwrmelcymru@mentera.cymru | Seafoodclusterwales@mentera.cymru